Evet.
Nasıl yardımseverlik veya egoistlik, saldırganlık veya yumuşaklık insanların kişiliğiyse laiklik de böyle bir kişiliktir. Dindarlık da dincilik de kişilik yapısıdır.
Doğduğunda çıkartılan Kimlik Belgesinin din hanesinde Müslüman yazan bir kişi eğer din eğitimi almışsa, laiklik deneyinin sonucunu kavraması kolay değildir. Laiklik eğitimi almalı ve her şeyden önce özgür düşünmesini öğrenmelidir.
Yenidoğana bir kimlik çıkartıyorsunuz ve daha adı yeni konmuş bebeğin inanç kimliği birileri tarafından tanımlanıveriyor. Tam Türk işi diyeceksiniz ki Türklam zaten bir yerde o kötü şöhretli Türk işini değiştirmek için burada. Çünkü gerçek Türk işi dünyanın en iyisidir.
Belki bundan böyle Türklam veya Türklam işi diye yazmak gerekecek, bilmiyorum. Tartışılır. Çünkü Türklam din değil sadece yaşam felsefesi ve yaşam biçimi. Ancak anayasasında laiklik yazan bir ülkede kimler sürekli Müslüman yazarak ayni yanlışta ısrar eder? O kimler bellidir.
“ Kişiler değil, ancak kurumlar laik olabilir, “ gibi bir sav ortaya atılabilir. Ancak sav olarak ortada kalır çünkü yaşanan bir gerçek vardır ki Türkiye Cumhuriyetinde birçok kişi kendisini laikim diye tanımlamaktadır. Bir yerde Atatürkçüyüm, Kemalist’im, Atatürk’ün askeriyim diyen herkes ben laikim demektedir de küçük bir olasılıkla böyle dediğinin farkında değildir.
O halde laik kişiler vardır.
O halde laik kişilik vardır.
Somut bir olgudur bu. Bu insanlar vardır çünkü. Bir uzlaşma olsun diye, kurumlar da vardır, kişiler de vardır, denilebilir.
Esasında, sanıldığının aksine, laik kurum sözü mantıken tartışılabilir de kişiler, gerçekten vardır.
Laiklik, “ din ile devlet işlerinin birbirinden ayrılmasıdır, “ diye tanımlanabilir. Ayırımı uygulayanlar insanlardır. Devlet işi yaparken, din işlerini düşünmeden, dini eğilimlerini bir yana bırakarak Cumhuriyetin yasalarını uygulayanlar, laik kişilerdir, laik kişilik sergilemektedirler, denilebilir. Yani ortada hem laik kişiler vardır, hem laik kişilik vardır.
Laik kişilik laik eğitim ile verilir ve alınır. Giderek olgunlaşan insan laik kişiliğini üzerine bir elbise gibi giyebilir.
Uzlaşmanın tartışılabilir tarafı şudur: Kurumlar canlı değillerdir ki laik veya Müslüman diye ad takılabilsin!
Bir devlet Müslüman olabilir mi?
Bir devlet binası Müslüman veya Hristiyan olabilir mi?
Bir bakanlık, bir kurum Müslüman veya Musevi olabilir mi?
Bunlar cansızdırlar.
Bir cansız varlığın, taşın veya suyun dini olabilir mi?
O halde?
O halde, kurumların canlı yanı, düşünen ve hareket eden insanlarıdır, çalışanlarıdır.
İçerdiği ve özellikle yöneten insanlar nasıl hareket ederler ise kurumlar da o biçimde hareket ederler, tümcesi kesinlikle daha doğrudur.
